فشار آب پایین همواره به عنوان یکی از بزرگترین معضلات آپارتمان ها و برخی مشاغل بوده است. فشار آب در واقع همان نیرویی است که آب در سیستم لوله کشی به دیواره لوله وارد میکند و در جریان مصرفی هدایت میشود. افراد زیادی به دنبال دستیابی به فشار بالای آب هستند که بوستر پمپ به خوبی این امکان را برای آنها فراهم میکند. چنانچه شما هم از فشار پایین آب خسته شده اید و به دنبال راهی مطمئن برای افزایش فشار آب هستید، باید حتما به سراغ بوستر پمپ بروید. بوستر پمپ را میتوان در هر جایی مانند آپارتمان، استادیوم، اداره ها یا اماکن مشابه نصب کرد.
همچنین آبرسانی به اماکنی همچون کارخانجات و زمینهای کشاورزی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. به گونه ای که در صورت فشار آب پایین، ممکن است کار این افراد با مشکل مواجه شود یا چرخه اشتغال آنان بسیار کند شود. برای حل تمامی این مشکلات، بوستر آب میتواند مورد استفاده قرار بگیرد. این دستگاه در واقع از چند الکترو پمپ متصل به هم به صورت موازی تشکیل شده است که با تامین دقیق فشار آب موجود در داخل لوله ها، آب مورد نیاز مصرف در بخشهای مختلف را تامین میکند و تمام نیازهای آنها را برآورده خواهد کرد.
بوستر پمپ چیست؟
بوستر پمپ یک دستگاه بسیار کاربردی است که از چند موتور پمپ تشکیل شده که به صورت موازی به یکدیگر متصل شده اند. در سیستمهای پمپاژ ثابت، معمولا یک یا چند الکترو پمپ دائما مقدار مشخصی آب را وارد لوله ها میکنند و بنابراین فشار آب درون لوله ها به شکل ناگهانی کم و زیاد میشود؛ زیرا میزان آب مصرفی بخشهای مختلف ثابت نبوده و دائما تغییر میکند. به دلیل همین نوسانات فشار آب، باید این تغییرات به خوبی کنترل شود تا از آسیب به لوله های آب و شیر آلات جلوگیری شود و قطعی آب در برخی ساختمان ها رخ ندهد. بوستر آب با تنظیم دقیق فشار آب مصرفی در لوله ها، توزیع آب را به خوبی انجام میدهد تا از بروز مشکلاتی این چنینی پیشگیری کند.
یک بوستر پمپ عمدتا شامل یک پمپ سانتریفیوژ، مانومتر، منبع تحت فشار (Pressure Switch) و اتصالات ورودی و خروجی میباشد. ضمن این که معمولا در ساختمانهای با حداقل 30 Psi که آب شهری توانایی تامین فشار لازم برای واحدهای مصرف کننده بالایی را ندارد، از این وسیله استفاده میشود.
تفاوت پمپ آب و بوستر پمپ
شاید برخی افراد فکر کنند که بوستر پمپ همان پمپ آب است در حالیکه دارای دو مفهوم جداگانه میباشند. پمپ آب خانگی توانایی تامین فشار آب مصرفی در تمامی واحدهای ساختمانی را دارد؛ بنابراین در ساختمانهای امروزی که عمدتا تعداد طبقات آن بسیار زیاد میباشد و تامین آب واحدهای مستقر در طبقات بالایی به سختی انجام میشود، مورد استفاده قرار میگیرد. با توجه به این که همواره میزان معینی آب در سیستمهای پمپاژ ثابت در یک یا چند پمپ جریان مییابد، ممکن است در پی روشن شدن چند پمپ به طور هم زمان، فشار آب به یکباره افزایش شدیدی یابد و به لوله های آب و شیرآلات خسارات زیادی وارد شود. ضمن این که خاموش شدن یک باره چند پمپ به شکل هم زمان نیز میتواند باعث افت ناگهانی فشار و قطع جریان آب در برخی از نقاط شهر شود. درحالی که بوستر پمپ با تثبیت و تنظیم این تغییرات بر اساس الگوی متغیر مصرف، فشار و دبی مورد نظر را با بیشترین راندمان و بازدهی، کنترل میکند.
عملکرد بوستر پمپ برای تثبیت نوسانات فشار آب بدین صورت است که هنگامی که فشار درون لوله ها ثابت و مصرف شبکه صفر است، الکتروپمپ آن خاموش میشود. اما زمانی که مصرف آب شروع میشود و فشار شبکه افت پیدا میکند، بوستر اولین الکتروپمپ خود را روشن میکند تا فشار لازم را تامین کند. چنانچه افت فشار به حدی باشد که الکتروپمپ اول پاسخگوی نیاز تامین فشار نباشد، الکتروپمپ های بعدی به ترتیب روشن میشوند. حال در زمانی که مصرف شبکه کاهش مییابد و متوقف میشود نیز الکتروپمپ های روشن، به ترتیب خاموش شده و از مدار خارج میشوند.
چرا به بوستر پمپ نیاز است؟
در پاسخ به این سوال میتوان گفت که اگر در یک آپارتمان با واحدهای متعدد یا در کارخانه یا در یک زمین کشاورزی که نیاز به آبیاری فراوان دارد، از بوستر پمپ استفاده نشود، اختلالات ایجاد شده حین کار علت نیاز به بوستر پمپ را بیان میکند. برای مثال در یک ساختمان، افراد معمولا الگوی مصرف مشخصی ندارند و در زمانهای متفاوتی از روز و به مقادیر متفاوت از آب مصرف میکنند، بنابراین قطعا یک پمپ آب معمولی تامین کننده فشار آب لازم برای این افراد نخواهد بود. یک بوستر پمپ در هنگام افزایش مصرف، تمام ظرفیت خود را برای تامین فشار لازم به کار میگیرد و با کاهش مصرف نیز بخشی از ظرفیت خود را کاهش میدهد تا نیاز بخشهای مختلف را به خوبی برآورده سازد.
یک بوستر پمپ بسیار شبیه یک فن کار میکند. همان گونه که یک فن به کمک پروانه هایی جریان هوا را افزایش میدهد، بوستر پمپ نیز دارای پروانه هایی است که به کمک آن، تنظیم فشار و جریان آب را انجام میدهد. در پمپ های جدید و هوشمند امروزی، به کمک فرمانهای صادر شده توسط تابلو هوشمند، کنترل دو الکتروموتور انجام میشود.
جهت طراحی یک بوستر پمپ آبرسانی دور متغیر، میتوان از ویژگی اینورتر استفاده نمود. در این بوستر پمپ، از الکتروموتورهای دارای دور متغیر استفاده میشود که سرعت صفر تا هر مقدار تعیین شده را به کار میگیرد. هنگامی که الکتروموتورها شروع به گردش میکنند، نمودار فشار و دبی نیز تغییر خواهد کرد. در این هنگام، گردش موتور اصلی آغاز میشود و سعی میکند تا دبی آب مورد نیاز را تامین کند. دقت داشته باشید که روشن و خاموش شدن الکتروموتور های به کار رفته در این پمپ، به شکل ناگهانی انجام میشود.
هدف اصلی بوستر پمپ، این است که فشار آب را تثبیت کند. برای رسیدن به این هدف، همراه با افزایش مصرف آب، سرعت گردش الکتروموتورها نیز به همان اندازه افزایش خواهد یافت. سپس برق ورودی به پمپ و خروجی از اینورتر نیز شروع به افزایش میکند. در این هنگام بوستر پمپ به حداکثر توان خود میرسد و از آن به بعد، با یک فرکانس ثابت کار خواهد کرد. چنانچه این پمپهای روشن شده نتوانند فشار لازم را تامین کنند، پمپهای بعدی نیز به ترتیب روشن خواهند شد و فرکانس آنها به تدریج از صفر تا حداکثر مقدار خود خواهد رسید.
انواع بوستر پمپ
انواع بوستر های پمپ را میتوان بر اساس تعداد پمپ، به انواع زیر طبقه بندی کرد:
تک پمپ: خود به دو شکل دور ثابت و دور متغیر تقسیم میشود.
چند پمپ: این نوع نیز خود دارای دو شکل دور ثابت و دور متغیر است. نوع دور ثابت آن میتواند همراه با پمپ پیشرو (جوکی پمپ) یا فاقد پمپ پیشرو باشد.
بوستر پمپ دور متغیر (دبی متغیر)
امروزه با پیشرفت فناوری و تکنولوژی در زمینه بوستر پمپ دور متغیر، با استفاده از اینورترهای تابلو فرمان بوستر پمپ دور متغیر، امکان تغییر سرعت گردش پمپ فراهم شده است. یکی از معایب اصلی پمپها، استارت ناگهانی آن است که با افزایش دادن لرزشهای پمپ، باعث کاهش طول عمر آن خواهد شد، درحالیکه در بوستر پمپ آبرسانی دور متغیر، با استفاده از سیستم راه اندازی بسیار نرم الکتروموتور، این مشکل حل شده است. از لحاظ شکل ظاهری، بوستر پمپ دور متغیر با بوستر پمپ دور ثابت، بسیار شبیه هم هستند اما نوع دور متغیر در بعضی از بخشها همچون تابلو برق، تغییراتی نسبت به نوع دیگر ایجاد کرده است. ضمن این که با استفاده از دستگاه کنترل دور، دبی و فشار مورد نیاز ایجاد شده با تغییر سرعت الکتروموتور ایجاد خواهد کرد. به این نکته نیز دقت داشته باشید که مدار فرمان بوستر پمپ و نقشه تابلو برق بوستر پمپ، جزء مهمترین بخش های سیستم کنترل یک مجموعه بوستر پمپ آب رسانی دور متغیر شناخته میشود.
یکی از قابلیتهای این بوستر پمپ ها، توانایی تغییر سرعت دورانی پمپ با توجه به هد و دبی مورد نیاز است، زیرا دارای سیستم درایو فرکانس متغیر VDF میباشند.
چند مورد از مزایای دستگاه اینورتر به شرح زیر است:
- قابلیت برنامه نویسی دارد و میتوان برنامهای مناسب برای آن تعریف نمود.
- استفاده از آن باعث کاهش مصرف برق و همچنین کاهش هزینههای مربوط به نگهداری و استهلاک پمپ خواهد شد.
- باعث ثابت ماندن فشار و حذف ضربات هیدرولیکی میشود.
- با وجود این که هزینه این سیستم نسبت به سیستم دور ثابت بیشتر است، اما طول عمر بالا و کاهش مصرف برق، این هزینهها را جبران خواهد کرد.
بوستر پمپ دور ثابت
عملکرد بوستر پمپ دور ثابت بدین گونه است که پرشر سوییچ نصب شده روی بوستر، باعث میشود به صورت نوبتی به پمپ ها فرمان داده شود تا نیاز خطوط لوله را، بر اساس نیاز موجود در خطوط لوله به خوبی تامین کند. این نوع بوستر برای این که بتواند دبی و فشار مدار بوستر پمپ را به بهترین شکل تامین کند، بین پمپ ها اختلاف فشار 0.5 بار ایجاد میشود.
مزایای بوستر پمپ دور متغیر نسبت به دور ثابت
بوستر پمپ دور متغیر با وجود این که قیمت بیشتری نسبت به نوع دور ثابت دارد، اما ویژگیهای منحصربهفردی نیز دارد که باعث افزایش تقاضا برای آن شده است. برخی از این مزایا به شرح زیر میباشد:
- فشار سیستم کاملا ثابت است و این مشخصه اصلی این بوسترها میباشد.
- بوستر پمپ متغیر برخلاف نوع دور ثابت به منبع دیافراگمی نیاز ندارد. زیرا:
- به دلیل روشن و خاموش نشدن آنی الکتروپمپها ضربه قوچ در شبکه مصرف حذف شده است.
- مقدار آب پمپ شده توسط بوستر پمپها با میزان آب مصرفی برابر است.
- در مقایسه با بوستر پمپهای دور ثابت، در حد فاصل دو فشار نیاز به ذخیره سازی آب ندارد و فشار سیستم ثابت است.
- با توجه به حذف منبع دیافراگمی، فضای اشغالی موتورخانه بسیار کاهش مییابد.
- احتمال استهلاک قطعات متحرک الکتروپمپها و کوپلینگها بسیار کمتر میشود.
- هزینههای مربوط به سرویس و نگهداری نیز کاهش مییابد.
- در بوسترهای پمپ دور متغیر به دلیل تناسب شدت جریان برق مصرفی با دور الکتروموتور، هزینههای مستمر برق مصرفی تا 30% کاهش مییابد. ضمن این که زمان روشن شدن ناگهانی الکتروپمپها، جریان راه اندازی آن در مقایسه با بوستر پمپهای دور ثابت حذف خواهد شد.
- سیستم حفاظتی یکپارچه و ایمنی در طراحی آن به کار برده شده است.
بوستر پمپ آبرسانی و بوستر پمپ آتش نشانی
امروزه استفاده از سیستمهای هشدار و اطفای حریق در شغل آتش نشانی بسیار مورد توجه قرار گرفته، زیرا تراکم زیاد ساختمانها و طراحی پروژههای بلند و مرتفع، اهمیت بحث ایمنی را در شهرسازی بسیار افزایش میدهد.
بوستر پمپ آتش نشانی چیست؟
بوستر پمپ یکی از مهمترین بخشها در شغل آتش نشانی میباشد که استفاده صحیح از آن، میتواند باعث افزایش سرعت در اطفای حریق و شاید نجات جان یک انسان شود. عملکرد آن بسیار شبیه سایر بوستر های پمپ میباشد و باعث تثبیت فشار آب مورد نیاز جهت خاموش کردن آتش میشود. بوستر پمپ آتش نشانی با فشار بالا در مدار قرار میگیرد و آب مورد نیاز برای اطفای حریق را در شرایط مختلف به خوبی تامین میکند. در بوستر پمپ آتش نشانی احتمال گیرپاژ پمپ ها بسیار زیاد است، زیرا کمتر مورد استفاده قرار میگیرند. برای جلوگیری از ایجاد این مشکل، با استفاده از مدار فرمان، امکان استارت دورهای پمپ ها در بازههای زمانی 15 روزه و هربار به مدت 15 ثانیه فراهم شده است تا از بروز این اتفاق پیشگیری شود. انواعی از بوستر های پمپ آتش نشانی با کارایی های مناسب در بازار موجود است که میتوانید برای اطفای حریق ساختمان از آنها استفاده نمایید.
نحوه آرایش پمپ ها در بوستر پمپ آتش نشانی
بر طبق استاندارد اروپایی (EN12845) بوستر پمپ آتش نشانی باید دارای دو یا سه پمپ آتش نشانی باشد. چنانچه دبی مورد نظر کمتر از 5000 GPM باشد، از دو پمپ استفاده میشود که طبق استاندارد NFPA یک پمپ وظیفه تامین دبی و پمپ دیگر به عنوان رزرو فعالیت میکند و باید قادر به تامین تمام دبی باشند. در صورتی که دبی بیشتر از 5000 GPM بود نیز امکان استفاده از سه پمپ فراهم میشود. دقت داشته باشید که به هیچ عنوان نمیتوان از سه پمپ در بوستر پمپ آتش نشانی استفاده نمود.
نحوه چیدمان پمپها در بوستر پمپ آتش نشانی میتواند به سه شکل باشد:
تک پمپه: این مدل میتواند دارای یک الکتروپمپ یا یک دیزل پمپ باشد.
دو پمپه: در این مدل میتوان از دو الکترپمپ یا دو دیزل پمپ یا یک الکتروپمپ و یک دیزل پمپ استفاده کرد.
چند پمپه: این مدل نیز میتواند دارای سه دیزل پمپ یا یک الکتروپمپ و دو دیزل پمپ باشد.
به این نکته دقت داشته باشید که بوستر های چند پمپه میتوانند حداکثر یک الکتروپمپ داشته باشند و سایر پمپها باید از نوع دیزلی مورد استفاده قرار بگیرند. ضمن این که امکان استفاده از جوکی پمپ در کنار همه این مدلها وجود دارد.
اجزاء بوستر پمپ
طراحی سیستمی جهت تامین فشار مناسب ساختمان، از مهمترین بخشهای طراحی پروژههای تاسیساتی محسوب میشود. یک بوستر پمپ آبرسانی از بخشهای مختلفی تشکیل شده است. برخی از این اجزا عبارتند از: الکتروپمپ، منبع تحت فشار، شاسی اصلی، پرشر سوئیچهای حداقل و حداکثر فشار، کلکتورهای مکش و دهش، شیرآلات مربوطه. در ادامه در خصوص هریک از این قطعات توضیحاتی ارائه خواهیم داد.
الکتروموتور بوستر پمپ
وظیفه الکتروموتور در بوستر پمپ، تعیین حرکت پمپها است، بنابراین تعداد الکتروموتور به تعداد پمپهای موجود در بوستر پمپ بستگی دارد. دور موتور بوستر پمپ میتواند بین 1400 تا 2900 متغیر باشد که به نوع کاربری آن بستگی دارد.
کلکتور های ورودی و خروجی
لوله های آبرسانی در موتورخانه ها روی کلکتور های ورودی و خروجی نصب میشوند و این کلکتور ها مسئولیت تقسیم آب بین پمپ های مختلف و مصرف کننده ها را بر عهده دارند.
شیر های قطع و وصل مدار در بوستر پمپ
شیرهای قطع و وصل مدار در انواع کلکتورها به کار میروند؛ در کلکتور های خروجی باعث خارج کردن طبقات از مدار و در کلکتورهای ورودی وظیفه خارج کردن پمپ ها از مدار را بر عهده دارند.
شیر خودکار بوستر پمپ
وظیفه شیر خودکار بوستر پمپ، بستن مسیر بازگشت آب به صورت یک طرفه پس از خاموش شدن پمپ ها است. درواقع هنگامی که پمپ ها فشار آب را به مقدار دلخواه میرسانند، شیر خودکار باعث میشود بعد از خاموش شدن پمپ ها، فشار مذکور از سیستم لوله کشی تخلیه نشود.
شیرهای صافی
اگر ذرات شناور موجود در آب به داخل پمپ راه پیدا کنند، ممکن است باعث خرابی پروانه پمپ شوند. شیرهای صافی وظیفه جلوگیری از ورود این ذرات به داخل پمپ را بر عهده دارند. در داخل این شیرها یک توری تعبیه شده که این ذرات شناور را جمع میکند و با جلوگیری از ورود آنها به داخل پمپ، نقش بسیار مهمی در سلامتی پمپها ایفا میکند.
اتصالات
برای مونتاژ قطعات مکانیکی موجود در بوستر پمپ از اتصالات مختلفی استفاده میشود.
پرشر آنالوگ
پرشر وظیفه کنترل فشار ورودی به کلکتور خروجی توسط پمپ را بر عهده دارد. پرشرها در سیستم آبرسانی به صورت آنالوگ و دیجیتال مورد استفاده قرار میگیرند. نوع آنالوگ مراحل کنترل فشار ورودی را به صورت مکانیکی کنترل میکند و قیمت مقرون به صرفهتری نسبت به نوع دیجیتال دارد.
تابلو برق بوستر پمپ
تابلو برق در بوستر پمپهای دور متغیر به کار میرود. این تابلو دارای دستگاهی به نام اینورتر است که این دستگاه، باعث کنترل سرعت گردش موتور میشود. دستگاه اینورتر وظیفه بررسی و کنترل فرکانس و ثبت ولتاژ را بر عهده دارد. از لحاظ تکنولوژی طراحی ساختمان داخلی، این دستگاه توسط برندهای مختلفی انجام میشود اما وظیفه و شیوه عملکرد همه آنها به یک شکل است.
اینورترها به شکلهای گوناگونی از سیستم فرمان میگیرند و فرمان آنالوگ به وسیله پرشرهای آنالوگ به صورت صفر و یک داده میشود. ضمن این که این محصول به صورت تک فاز یا سه فاز کار میکند و با توانهای گوناگونی در بازار عرضه میشود.
قیمت بوستر پمپ آبرسانی
طبیعتا قیمت یک بوستر پمپ آبرسانی مقدار ثابتی ندارد و عوامل مختلفی میتواند در این قیمت تاثیرگذار باشد. برخی از این عوامل عبارتند از: کاربرد بوستر پمپ، تعداد الکتروپمپها و توان آنها، کیفیت مونتاژ الکتروپمپها، کیفیت تابلو برق و مدار فرمان، کیفیت اتصالات و شیرآلات، نوع بوستر پمپ و برند آن، اصالت و کیفیت مدار و … بنابراین تمامی این عوامل میتوانند در قیمت یک بوستر پمپ آبرسانی موثر بوده و هرچه کیفیت این قطعات بالاتر باشد، قیمت بوستر نیز بالاتر خواهد بود.
سخن پایانی
بوستر پمپ وسیلهای بسیار کاربردی است که باعث تامین فشار آب مورد نیاز در بخشهای مختلف صنعتی، مسکونی و کشاورزی شده است و به دلیل ویژگیهای منحصربهفردی که دارد، کاربرد بسیار زیادی در دنیای امروز پیدا کرده است و افراد زیادی به دنبال استفاده از آن هستند. بوسترهای پمپ انواع مختلفی دارند و میتوانند جهت تامین آب شرب در مراکز اداری و مسکونی، تفریحی و ورزشی، همچنین در صنعت کشاورزی در سیستم آبیاری تحت فشار گلخانهها و باغات کشاورزی با سیستم کشت صنعتی به کار برود. ضمن این که بوستر پمپ آتش نشانی و بوستر پمپ آبرسانی نیز در سیستم اطفای حریق کاربرد زیادی دارند.
پمپ آب
پمپ کفکش
ست کنترل
متعلقات پمپ