مقایسه پمپ آب جتی و بشقابی

امروزه فراهم نمودن آب در محل سکونت و آپارتمان‌ ها یکی از مسائل اساسی محسوب می‌شود. فقدان وجود فشار آب در آپارتمان‌های چند طبقه به خصوص در طبقات بالایی و آخر موجود می‌باشد و اکثر آپارتمان‌ها برای رفع مشکل فشار آب از پمپ بهره‌گیری می‌نمایند. پمپ‌های آب متفاوتی در بازار موجود است که دو نوع اصلی آن پمپ آب جتی و پمپ آب بشقابی می‌باشد.

پمپ‌های جتی و بشقابی هر دو از گروه پمپ‌های سانتریفیوژی هستند و با توجه به مدلی که دارند می‌تواند تک پروانه یا چند پروانه داشته باشند. کاربری این پمپ ها اصولا در موارد خانگی ، باغبانی ، صنعتی و کشاورزی قرار می‌گیرد و مورد استفاده واقع می‌شوند. یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های پمپ جتی با بشقابی در نوعی طراحی هوزینگ یا کلگی آن‌ها است هوزینگ در پمپ‌های بشقابی به شکل صاف و تخت و در پمپ های جتی به‌شکل خمره‌ای طراحی شده است. در قسمت ورودی پمپ‌های جتی یک شیپوره (اجکتور) تعبیه شده است که قدرت کشش پمپ را افزایش می‌دهد. این شیپوره با ایجاد خلاء مکش بهتری ایجاد می‌کند ، و همچنین حباب‌های داخل آب را در قسمت ورودی پروانه جدا خواهد نمود. این ویژگی خاص در پمپ در ایجاد صدای آن نیز موثر است و صدای پمپ‌های جتی را نسبت به پمپ‌های بشقابی بیشتر می‌نماید. پمپ‌های آب جتی به انضمام قدرت بالای کشش خود فشار بیشتری در خروجی اعمال می‌کنند.

هر یک از این پمپ‌ها به سبک مخصوص طراحی شده‌اند و برای موارد خاصی مورد استفاده واقع می‌شوند. ولی در مجموع می‌توان گفت پمپ‌های آب جتی قادرند آب را از عمق زیادتری منتقل نمایند ولی شدت آب‌رسانی در پمپ‌های بشقابی بیشتر است. در این مقاله نحوه فعالیت این دو پمپ را کامل بررسی می‌نماییم.

انواع مدل های پمپ آب بشقابی و پمپ آب جتی

پمپ آب بشقابی

 پمپ های آب بشقابی دو نوع هستند:

پمپ‌های سانتریفیوژ و جابجایی مثبت

پمپ‌ های آبی سانتریفیوژ برای مایعاتی که حالت روان‌ تر دارند  و یا برای پمپاژ مایعات با ویسکوزیته کمتر استفاده می شود.

پمپ بشقابی مدل جابجایی مثبت هر چه عمق آب افزایش یابد حجم کمتری از آب پمپاژ می‌ شود همین‌ طور زمانی که فشار پایین است جریان آب افزایش می‌یابد. همین موضوع موجب گشته تا پمپ آب بشقابی برای پمپاژ خاصی تولید شده باشد

پمپ آب جتی

پمپ های آب جتی به دو مدل کم عمق و عمیق تقسیم شده‌اند. یک پمپ آب جتی عمیق و یک پمپ آب جتی کم عمق، در مکان تخلیه با هم تفاوت دارند. . انژکتور پمپ آب عمیق در چاه زیر سطح آب قرار دارد. سپس انژکتور آب را به وسیله یک قطعه جانبی، از چاه به سمت بالا می‌کشد که در آن بخش، پمپ گریز از مرکز می‌تواند آب را در مابقی مسیر با کشش ایجاد شده بلند نماید.

تفاوت در عملکرد

پمپ آب بشقابی

در پمپ آب بشقابی آب در ابتدا وارد پروانه می‌شود و با  نیروی گریز از مرکزی که تولید شده خارج می شود. با ترک آب از پروانه یک نیرویی القا می شود که در نتیجه آن به دلیل فشار جو و نیروی گریز از مرکزی که تولید می‌ شود، مایع با سرعت بالاتری به سمت خروجی رانده شود. سرعت آن به صورت جریان مایعی که از طریق پروانه به حرکت در می‌آورد، در حالی که با سرعت زیادی بر روی شفت می‌چرخد.

قدرت فشاری که توسط پمپ تولید می‌ شود مستقیما با قطر پروانه، تعداد پروانه‌ ها، اندازه باز شدن آن‌ها یا حجم ورودی و سرعت چرخش محور در آن وابسته است. عرض خروجی پروانه حجم مایع ورودی را مشخص می‌ نماید و همچنین  قدرت اسب بخار موتوری که تعبیه شده است  بر تمامی این عوامل تاثیر گذار خواهد بود. برای اینکه حجم بیشتری از آب پمپ شود یا قدرت موتور افزایش یابد انرژی بیشتری لازم خواهیم داشت پمپ‌های سانتریفیوژ در هواگیری از قدرت کمتری برخوردار هستند. در زمان فعالیت پمپ خط کشش باید از هوا خالی باشد ورود هوا به داخل خط کشش عملکرد پمپ را دچار اختلال می‌کند یا بعضی اوقات توانایی پمپ از دست خواهد رفت.

پمپ آب جتی

با عبور کردن آب از پمپ جتی ، سرعت آب (جریان) فوق العاده افزایش خواهد داشت، ولی فشار آن کاهش می‌یابد این سیستم  مشابه زمانی است که آب‌پاش بر روی یک شلنگ برای آبپاشی باغ استفاده متصل می‌کنیم ترکیب سرعت زیاد آب به همراه فشار پایین دور نازل، کششی در سمت نازل تولید می‌نماید و از اطراف نازل آب کشیده خواهد شد و همراه با آن رانده می‌شود.

تفاوت پمپ آب جتی و بشقابی بر اساس نحوه طراحی

سیستم طراحی شده در هر دو پمپ یکسان نمی‌باشد پمپ آب بشقابی طراحی ساده‌تری نسبت به پمپ جتی دارد. و همچنین به‌دلیل طراحی ساده‌تر خود کاربری و تعمیر و نگهداری ساده‌تری نسبت به پمپ جتی دارد

موتور پروانه را که به شفت متصل شده است را می‌ چرخاند. قسمت‌ های اصلی آن را می توان پخش کننده و پروانه نام برد. جنس پروانه در این پمپ آب اصولا از مواد گوناگونی از جمله برنز، چدن، پلی کربنات، فولاد ضد زنگ اقتباس گشته است. پخش‌کننده  از اینکه به پروانه متصل شده می‌تواند آب را منتقل نماید.

پمپ های آب جتی با چند پره و چند پخش کننده در خود جای داده‌اند یکی از موارد تفاوت پمپ آب جتی وجود یک پمپ اکسیژن در آن است. نازل و ونتوری یکی از قطعات مهم پمپ آب جتی هستند. نقش نازل در دریافت آب با فشار بالا می‌باشد

در پمپ آب جتی کم عمق در قسمت پمپ مقابل پروانه کیت انژکتور تعبیه شده است. کیت انژکتور از ونتوری و نازل مشتق گشته است. به کار گیری ونتور در کنار نازل موجب افزایش راندمان نازل خواهد شد

احتمالا در نگاه اول نصب پمپ آب جتی آسان به نظر برسد ولی برای حداکثر کارایی پمپ آب جتی باید آن را با تمام دقت و کاملا تخصصی نصب نمایید. در پمپ آب جتی کم عمق باید انژکتور را نزدیک پروانه نصب کرد کاربری این پمپ‌ها معمولا در زیر سطح آب و یا بالای سطح آب در چاه‌ها خواهد بود و مورد استفاده قرار میگیرند. پمپ آب بشقابی در منتقل کردن  مایعات با ویسکوزه پایین مورد استفاده قرار می گیرد. . پمپ به همین جهت قادر خواهد بود حجم خیلی بالای  آب را به راحتی منتقل نماید. منتقل نمودن بعضی از مایعات مثل حلال ها، آب، مواد شیمیایی و روغن های سبک برای پمپ آب بشقابی آسوده خواهد بود و به خوبی صورت میگیرد. آب وارد شده توسط پروانه در پمپ بشقابی خارج می‌شود. این خروج آب توسط نیروی گریر از مرکزی که ایجاد شده است صورت می‌گیرد. این نیرو یک فشاری ایجاد می‌نماید که موجب می‌شود مایع وارد شده با سرعت و فشار بالاتری خارج شود.

نیروی فشاری که پمپ تولید می‌نمایید مستقیما به تعداد  پروانه‌ها، قطر پروانه، اندازه باز شدن آن‌ها و سرعت چرخش محور آن بستگی دارد. حجم مایع وارد شده توسط عرض خروجی پروانه مشخص می‌شود زمانی که هوا به داخل پمپ نشت می‌کند راندمان و بازدهی پمپ مقدار زیادی کاهش خواهد یافت و اگر جلوی نشت هوا گرفته نشود پمپ کارایی خود را از دست خواهد داد. نحوه کار در پمپ آب جتی با عبور آب از جت می‌باشد. با عبور کردن آب از جت سرعت آن افزایش خواهد یافت. ولی به جای آن فشار آب کمتر خواهد شد.

تفاوت در میزان صدا

همه پمپ‌های موجود در بازار اعم از بشقابی و پمپ جتی صدا تولید می‌کنند بنابراین دقت داشته باشید در زمان خرید و تهیه پمپ آب فریب بی‌صدا بودن پمپ را نخورید و تنها در میزان صدای تولید شده متفاوت خواهند بود. ولی در مجموع می‌توان ادعا کرد که پمپ‌های اب بشقابی سر وصدای کمتری نسبت به پمپ‌های جتی ایجاد می‌نمایند چون نیروی پرتاب آب در پمپ‌های جتی بیشتر می‌باشد و به همین دلیل صدای بیشتری نسبت به پمپ‌های بشقابی تولید می‌نمایند.

مقایسه پمپ آب جتی و بشقابی بر اساس قابلیت تامین فشار آب

در صورت کلی سیستم آب‌دهی و دبی در پمپ آب بشقابی از پمپ آب جتی بیشتر است اما از نظر سرعت انتقال آب پمپ جتی سرعت بیشتری را برای طبقات بالاتر نسبت به پمپ بشقابی رقم می‌زند. بنابراین بهتر است خاطر نشان کنیم برای آپارتمان‌ها و مجتمع‌ها و ساختمان‌ها‌ی با طبقات بالا بهتر است از پمپ جتی و برای طبقات همکف یا چند طبقه از پمپ بشقابی استفاده نماییم. بنابراین می‌توان اذعان نمود پمپ جتی هد و ارتفاع بیشتری نسبت به پمپ بشقابی بوده و پمپ بشقابی توان بیشتری نسبت به پمپ جتی می‌باشد. به همین منظور هر دو پمپ از نقطه نظر فشار و آب‌رسانی برای طبقات بالای یک ساختمان نیازمند تقویت هستند. در پمپ بشقابی برای تامین فشار آب برای ساختمان از یک یا چند پروانه تعبیه گشته است یا از یک پمپ کمکی به کمک پمپ بشقابی اضافه می‌شود. ولی در پمپ جتی برای افزایش یافتن قدرت تامین فشار به انژکتور مجهز شده است که در این صورت در پمپ جتی آب توسط انژکتور به مخزن فشار رانده خواهد شد. با فزایش یافتن حجم آب در مخزن کشش بیشتری صورت خواهد گرفت که همین فرایند حجم آب مخزن را کاهش می‌دهد. به همین دلیل برای تامین آب در فشار بالاتر پمپ بشقابی توصیه می‌شود.

تفاوت پمپ آب جتی و بشقابی بر اساس کاربرد

پمپ آب بشقابی کاربری بیشتری در منتقل نمودن مایعات صنعتی با فشار بالا خواهد داشت البته به صورت خانگی و کشاورزی هم مورد استفاده واقع می‌شود. در انتقال مایعاتی با ویسکوز بالا از پمپ آب بشقابی به جای پمپ جتی استفاده می شود.

در چاه‌هایی با عمق زیاد پمپ‌های آب جتی اصلی‌ترین کاربرد را خواهند داشت. در مناطقی با آب و هوای گرم هم بیشتر پمپ‌های جتی هستند که مشاهده می‌شود. در چاه‌هایی که عمیق هستند نیاز به پمپ آب قوی‌تری نیاز خواهد بود که پمپ آب جتی است که می‌تواند این قدرت را فراهم نماید و مورد استفاده واقع می‌شود.

از کاربرد‌های  پمپ‌  بشقابی می‌توان در ساختمان‌ها برای تامین افزایش فشار آب، آبیاری در باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی و انتقال مواد شیمیایی در صنایع گوناگون اشاره نمود. پمپ‌های آب بشقابی جابجایی مثبت برای انتقال مایعاتی که خاصیت چسبندگی دارند مثل روغن‌ها و مایعات غلیظ و درفشار‌های بالا وارد کار می‌شوند و می‌توان از ان استفاده نمود.

مقایسه پمپ آب جتی و بشقابی بر اساس قیمت

پمپ آب جتی و بشقابی با توجه به برند تولید کننده آن قیمت‌های متفاوتی دارند. ولی در اکثر برندهای بازار پمپ‌های جتی به دلیل مجهز شدن به شیپوره و طراحی پیچیده‌تر ساختار بدنه ، قیمت بالاتری نسبت به پمپ‌های  بشقابی دارند. اگر پمپ بشقابی و جتی بر مبنای قیمت مقایسه شوند، باید خاطر نشان کرد هر دو پمپ با قیمت های متفاوتی در بازار موجود هستند. اینکه کدام پمپ قیمت اقتصادی دارد پاسخ دقیقی نمی‌توان داد. زیرا به غیر از برند ساخته شده در پمپ ، توان، هد، تامین نیرو و لوازم مصرفی پمپ‌ها با هم یکسان نمی‌باشد. به‌طور مثال یک پمپ بشقابی که توسط برند خارجی با کیفیتی تولید شده و توان آن کم باشد نسبت به پمپ جتی که قدرت بیشتری دارد ولی برند مطرحی ندارد قیمت بالاتری خواهد داشت و بر عکس این موضوع نیز قابل مشاهده می‌باشد. بنابراین به همین جهت در مبنای قیمت پمپ نمی توان مقایسه صحیحی صورت داد و باید بر مبنای شرایط کاربری و استفاده قیمت را بررسی نمود.

شباهت پمپ آب بشقابی و جتی

در بحث مقایسه طراحی ساخت پمپ جتی و بشقابی باید عنوان کرد شباهت خیلی اندکی با هم دارند که این تعداد شباهت را با هم بر می‌شماریم:

• افزایش قدرت پمپاژ آب در سیستم آب‌رسانی ساختمان‌ها عملکرد و کاربری  اصلی آن‌ها می باشد
• در هر دو نوع پمپ نحوه نصب مشابه می‌باشد
• از نظر ابعاد و حجم یک اندازه می‌باشند

سخن پایانی

ما در این مقاله پمپ آب جتی و بشقابی را به‌طور کامل معرفی و مقایسه نموده‌ایم و انواع مدل های پمپ آب بشقابی و پمپ آب جتی را نام برده‌ایم و به تفاوت پمپ آب جتی و بشقابی بر اساس نحوه طراحی و تفاوت در میزان صدا را بررسی کرده‌ایم و همچنین مقایسه پمپ آب جتی و بشقابی بر اساس قابلیت تامین فشار آب و تفاوت پمپ آب جتی و بشقابی بر اساس کاربرد و مقایسه پمپ آب جتی و بشقابی بر اساس قیمت را کاملا توضیح داده‌ایم و  شباهت پمپ آب بشقابی و جتی را بر شمردیم

همان‌گونه که در این بحث بیان کردیم یک تعریف کلی از پمپ بشقابی و جتی ذکر نموده‌ایم و در مورد طراحی ظاهری، شکل کلی و سیستم فعالیت این پمپ ها نقد و بررسی داشته‌ایم. همچنین مهم‌ترین و اساسی‌ترین تفاوت های این دو نوع موتور پمپ را بررسی نموده‌ایم. اکنون با این تفاسیر اگر این سوال برای شما رخ دهد که پمپ اب جتی بهتر است یا بشقابی باید عنوان کنیم که دقیقا نمیتوان مشخص کرد که پمپ بشقابی بهتر می‌باشد یا پمپ جتی. چون هر یک از این پمپ‌ها کاربری مخصوص به خود را دارند و به عبارت دیگر کاربران این پمپ‌ها هستند که باید تشخیص دهند کدام پمپ مناسب کاربری و استفاده ان‌ها خواهد بود و این موضوع صرفا با تجربه فروشندگان پمپ‌ها ممکن خواهد شد.