در این مقاله میخواهیم در مورد هواگیری پمپ آب صحبت کنیم. یکی از مشکلات اصلی که همواره در خانههای آپارتمانی وجود دارد، مسئله کمبود فشار آب خصوصا در طبقات بالای ساختمان است. امروزه برای رفع این مشکل از پمپ آب خانگی استفاده میکنند که اخیرا در اکثر منازل آپارتمانی مورد استفاده قرار میگیرد. با این شرایط اگر پمپ آب دچار مشکلاتی نظیر یکسره شدن یا خرابی و نقص فنی شود، باعث میشود عمل پمپاژ آب به درستی انجام نشود و در نتیجه اهالی آپارتمان دچار مشکل کمبود آب میشوند. یکسره شدن پمپ آب یکی از مشکلات جدی این نوع پمپها است که طی آن، پمپ بدون خاموش نشدن به صورت یکسره کار میکند و یکی از دلایل این مشکل، هوا گرفتن پمپ آب است. اگر تشخیص داده شود که پمپ هوا گرفته است، باید در اسرع وقت نسبت به هواگیری آن اقدام کنید. یک پمپ آب خانگی سالم باید وظیفه اصلی خود یعنی عملیات پمپاژ آب را به خوبی انجام دهد و همواره باید بتواند فرآیند چرخش آب را به طور کامل به انجام برساند. در این وضعیت اگر هوا وارد پمپ شود، عملیات پمپاژ آب را مختل میکند و باعث میشود پمپ آب به صورت یکسره کار کند.
هوا گرفتن پمپ آب خانگی و دلایل آن
وقتی که میگوییم یک پمپ آب هوا گرفته است، یعنی اینکه وقتی هوا وارد محفظه داخلی پمپ آب میشود، با اینکه پمپ به طور عادی در حال کار است، ولی در این حالت به جای آب، هوا را مکش میکند. در واقع هوایی که وارد پمپ آب شده، در مسیر جریان آب قرار میگیرد و باعث میشود پمپ نتواند آب را مکش کند و در عوض، هوا را مکش میکند و به این ترتیب عملیات پمپاژ آب انجام نمیشود. اگر بخواهید یک پمپ آب که یکسره شده را هواگیری کنید، قبل از انجام این کار حتما باید علت اصلی هوا گرفتن پمپ آب را شناسایی کنید.
دلایل اصلی هوا گرفتن پمپ آب خانگی عبارتند از:
- اگر مشکلی در قسمت واشر یا اورینگ پمپ وجود داشته باشد
- آب داخل مخزن تمام شده و پمپ به صورت خالی کار کند
- اگر هر نوع شکستگی و ترکیدگی در پمپ یا لوله ها وجود داشته باشد
- هنگامی که پمپ دچار یخ زدگی شده باشد
- اگر اتصالات پمپ و ارتفاع تنظیم پمپ ایراد داشته باشند
نشانه هوا گرفتن پمپ آب
یکی از علائمی که باعث میشود متوجه شویم یک پمپ هوا گرفته، این است که پمپ به درستی نمیتواند عملیات پمپاژ آب را انجام دهد؛ یعنی پمپ طبق روال سابق کار میکند، اما به جای آب، هوا را مکش میکند. هر چقدر هم که یک پمپ از مواد باکیفیتی ساخته شده و یا استانداردهای لازم را داشته باشد، وظیفه اصلیاش این است که آب را پمپاژ کند، نه هوا را. به همین علت وقتی یک پمپ هوا بگیرد، خلا جایگزین جریان آب داخل پمپ میشود و در نتیجه عملیات پمپاژ آب را مختل میکند.
هواگیری پمپ آب در شرایطی رخ میدهد که مقدار هوایی که داخل شبکه پمپ است، از یک مقدار مجاز تعیین شده، بیشتر شود. هنگامی که این مقدار هوای غیرمجاز به قسمت دهانه مکش پمپ برسد، یک خلا ایجاد میکند که از ادامه یافتن فرآیند مکش آب جلوگیری میکند و همین مسئله باعث میشود پمپ آب هوا بگیرد.
ابتدا باید مشخص کنیم به چه علتی یک پمپ آب، هوا میگیرد و بررسیهای انجام شده ما را به این نتیجه میرساند که عوامل مختلفی باعث هوا گرفتن یک پمپ میشوند. هنگامی که یک پمپ آب نصب میشود، همواره باید در ابتدای شروع کار پمپ یک هواگیری انجام داد. از جمله دلایل واضحی که باعث هوا گرفتن یک پمپ آب خانگی میشوند، این است که پمپ را تعمیر کرده باشید و یا اگر در قسمتی از لولههای آبرسانی ساختمان تعمیراتی صورت گیرد و در این حالتها با یک هواگیری ساده میتوان مشکل پمپ را برطرف کرد و در نتیجه همانند گذشته به کارکرد خود ادامه دهد.
محبوس شدن هوا درون پمپ چه مشکلاتی در پی دارد؟
اگر یک پمپ را هواگیری نکنیم، مشکلاتی به وجود میآید که در زیر به آنها اشاره کردهایم:
- هوایی که درون پمپ حبس شده، باعث کاهش بازده پمپ میشود. از کاهش فشار آب میتوان به این موضوع پی برد که هوا درون پمپ حبس شده است و این اولین نشانهای است که ظاهر میشود. به دلیل وجود هوای محبوس شده، آب نمیتواند داخل محفظه پمپ شود و آن را پُر کند و در نتیجه امکان پمپاژ آب با فشار زیاد وجود ندارد.
- باعث بالا رفتن درجه حرارت موتور پمپ میشود. آب با گردش خود در درون پمپ باعث خنک شدن آن میشود و اگر آب وارد پمپ نشود، موتور که در حال کردن است، درجه حرارت آن به مرور زمان بالا میرود و پمپ داغ میشود که این باعث آسیب رساندن به پمپ میشود. هنگامی که پمپ بیش از حد داغ شود، نمایشگر فشارسنج روی بدنه، میزان فشار آب را صفر درجه سانتیگراد نشان میدهد.
- در صورتی که موتور پمپ داغ شود، درجه حرارت سیل مکانیکی که تحت عنوان آببند مکانیکی شناخته میشود و از نشت هرگونه سیالات به بیرون از محفظه پمپ جلوگیری میکند، نیز بالا میرود. در نتیجه یک فاصله میان سیل و شفت ایجاد میشود و همین شکاف باعث میشود آب به داخل موتور نفوذ کرده و در نهایت موتور دچار خرابی شود که اگر این مشکل برطرف نشود، پمپ به صورت کلی میسوزد.
هواگیری پمپ آب خانگی چیست؟
اگر در یک پمپ آب که هوا گرفته، خلا و یا هوای داخل لوله آن تخلیه شود، در این صورت عملیات هواگیری پمپ خانگی انجام شده است.
هوایی که اجازه پمپاژ آب در یک پمپ هوا گرفته را نمیدهد، در قسمت درون پمپ که اصطلاحا کلگی پمپ نامیده میشود، قرار میگیرد که این هوا باید گرفته شود. وقتی که با انجام مجموعهای از فرآیندها این هوا تخلیه میشود، در اصطلاح گفته میشود پمپ آب مورد نظر هواگیری شده است.
معمولا در خانهها چندین پمپ وجود دارند که دائما مشغول کار هستند و هر کدام وظیفه خاصی را انجام میدهند؛ برای مثال پمپهای آب که در منازل به کار میروند، به منظور مکش آب از یک مخزن مورد استفاده قرار میگیرند و پس از انجام این کار، آب را در شبکه لولههای ساختمان پخش میکنند و یا پمپهایی وجود دارند که وظیفهشان، انتقال آب از سطح چاههای عمیق به سمت بالا است.
هر دو نوع این پمپها به منظور کارکرد صحیح، باید هواگیری شوند و هنگامی که در مورد مبحث هواگیری صحبت میکنیم، منظور بررسی این فرآیند در مورد پمپ آب خانگی است. برخی از پمپها به هواگیری نیاز ندارند و به صورت خودکار، هوا را تخلیه میکنند که در واقع عملکرد آنها به صورت خودتنظیم است. ولی نوعی از پمپها وجود دارد که از مدل جت هستند و بیشتر در کارخانهها استفاده میشوند و بر خلاف پمپهای خودتنظیم، نیاز به هواگیری دارند.
هوا گیری انواع پمپ آب خانگی
هواگیری به عملیاتی گفته میشود که طی آن، هوایی که داخل پمپ و قسمت کلهگی جمع شده و از عملکرد صحیح پمپ جلوگیری میکند را تخلیه کنیم.
معمولا پمپهای آب در سه نوع یافت میشوند:
- مستقیما به اتصالات لولهکشی شهر وصل میشوند.
- به یک مخزن آب وصل میشوند.
- به صورت خود تنظیم عمل میکنند.
همانطور که گفتیم، پمپ آب خود تنظیم به صورت اتوماتیک، عملیات هواگیری را انجام میدهد و به همین علت نیازی به هواگیری ندارد.
عملیات هواگیری پمپ آب خانگی چگونه انجام میشود؟
1- در ابتدا باید مقداری آب حاضر کنید.
آب به عنوان یکی از مهم ترین وسایل و تجهیزات برای هواگیری پمپ آب خانگی محسوب میشود. در ابتدای شروع فرآیند هواگیری، باید ارتفاعی از پمپ که نیاز به هواگیری دارد را با وسایل در دسترس، اندازهگیری کنید تا از این طریق بتوانید مقدار آب مورد نیاز را مشخص کنید. اگر مخزن آب در کنار پمپ قرار داشته باشد و بخواهید هواگیری را از مخزن انجام دهید، چون طول مسیر کوتاه است، به مقدار آب کمی نیاز دارید که شاید در حد یک پارچ آب لازم باشد. اما اگر پمپ در مسیر یک چاه قرار گرفته باشد، به دلیل طولانی بودن مسیر پیشنهاد میشود برای تامین مقدار آب مورد نظر از یک شیلنگ استفاده نمایید.
2- برق پمپ را قطع کنید و فشار لولهها را کم کنید.
چون بعضی از پمپ ها به صورت اتوماتیک کار میکنند، قبل از شروع عملیات هوا گیری ابتدا باید جریان برق را قطع کنید تا در هنگام انجام فعالیت شما، پمپ شروع به کار نکند. ضمنا برای اینکه فشار آب داخل لوله ها را کاهش دهید، باید آب موجود در آن ها را تخلیه کنید و به این منظور می توانید از شخصی درخواست کنید یک شیر آب را باز کند. اگر این کار را انجام ندهید، وقتی که می خواهید به منظور خالی کردن هوا داخل لولهها، آنها را پر از آب کنید، امکان دارد آب با فشار زیادی خارج شود و به طرف برق پمپ هدایت شود که خطرناک است و یا اینکه شما را خیس کند.
3- مرحله اول هواگیری پمپ آب خانگی
در پمپ های مدل جت، بخشی تحت عنوان آبریز یا پرایم وجود دارد که برای هواگیری پمپ استفاده میشود و این قسمت در یک محل استاندارد پمپ قرار گرفته است. این بخش در اکثر پمپ ها ظاهری به شکل شش ضلعی یا مربع دارد که به عنوان قسمت ورودی نیز در نظر گرفته میشود. در قسمت بالای سیستم پمپ یک لوله پلاستیکی به صورت مستقیم بسته شده است که در ابتدا توسط یک آچار فرانسه باید آن را شل کرد. پس از شل کردن پیچها و باز کردن درب پرایمر، باید از هر وسیلهای که مطمئن باشید آب درون سوراخ میریزد، مثل قیف، استفاده کنید تا آب را به داخل محفظه پرایم هدایت کنید.
اکنون آب پس از طی یک مسیر، به قسمت اتاق پروانه و لوله خروجی پمپ میرسد. تا زمانی که آب تا قسمت بالای شش ضلعی یا مربع نرسیده، این عملیات را باید انجام دهید. اگر چنین موردی برقرار بود، حال تا موقعی که هوای محبوس در مسیر خارج نشده، باید اندکی صبر کنید. پس از گذشت زمان مورد نظر، ابتدا حباب های آب باعث می شوند آب با سرعت به طرف پایین رانده شود و به مرور زمان، از مقدار این حبابها کاسته میشود.
باید مطمئن شوید همه حبابها تخلیه شوند و در نتیجه هیچ حبابی در قسمت پرایم باقی نماند و تا قبل از حصول اطمینان باید صبر کنید. اکنون میتوانید اعلام کنید که مرحله اولیه هواگیری پمپ خود را با موفقیت انجام دادهاید و به همین منظور باید درب پرایم را ببندید.
4- مرحله دوم هواگیری پمپ آب خانگی
در ابتدا باید مطمئن شوید درب قسمت پرایم به صورت محکم بسته شده باشد. اکنون برق پمپ را وصل کرده و شیر خروجی آب را باز کنید. الان فشار گیج باید سریعا بالا رود و با شروع از صفر، به عدد بسیار بالایی برسد. اکنون صدای پمپ نیز تغییر کرده و باید از حالت صدای زننده و خشکی که داشت، به صدایی نرم و دلنشین تبدیل شده باشد و همچنین آب با فشار مناسب در لوله ها جریان داشته باشد که البته در اینجا ممکن است شیر هایی در سراسر ساختمان باز باشند که باعث شوند فشار هوا تخلیه شود، ولی این فرآیند خیلی سریع انجام میشود و تاثیری روی کاهش یا افزایش فشار آب ندارد. ضمنا حالا پمپ باید از نظر قدرت مکشی نیز بسیار قویتر شده باشد.
اگر مشاهده کردید که پمپ دوباره به صورت خشک فعالیت میکند و نمیتواند آب را مکش کند، دوباره باید مراحل توضیح داده شده را انجام دهید. البته در صورت که فرآیند هواگیری را به طور صحیح انجام داده باشید، دیگر نیازی نیست این کار را دوباره تکرار کنید. حتی اگر پمپ دوباره بدون هیچ مشکلی، مثل سابق شروع به کار کرد، برای اینکه مطمئن شوید هیچ مشکلی پیش نمیآید، توصیه میشود عملیات هواگیری پمپ آب خانگی را دوباره انجام دهید.
یادآوری: اگر مجبور شدید عملیات هواگیری را برای بار دوم هم انجام دهید و همچنان مشکل پابرجا بود، برای هوا گرفتن پمپ باید به دنبال دلیل دیگری باشید و طبق توضیحاتی که دادیم، عواملی نظیر خراب شدن و یا حتی ترک خوردن پمپ، لولهها و یا دیگر قسمتها میتواند منشا هواگیری باشند.
5- تخلیه آب اولیه لولهها و آب گیری
پس از اینکه عملیات هواگیری پمپ آب را انجام دادید، به منظور اینکه پمپ را در جریان قرار دهید، باید شیر آب ورودی را باز کنید.
تذکر مهم: دقت داشته باشید در این لحظه یک آب اولیه از لولهها خارج میشود که نباید آن را استفاده کنید. پیشنهاد میکنیم اجازه دهید شیر به مدت چند دقیقه باز بماند تا مقداری آب از لولهها خارج شود تا اگر هر گونه هوا و یا میکروب، وارد شبکه آبرسانی شده باشند، به طور کامل تخلیه شوند و سپس میتوانید از آب استفاده نمایید.
اگر پمپ شما زیاد دچار مشکل هوا گرفتن میشود، توصیه میکنیم همواره یک مخزن آب با هدف ذخیرهسازی در مواقع ضروری در دسترس داشته باشید.
نکاتی که باید هنگام هواگیری پمپ آب خانگی در نظر بگیرید
عملیات هواگیری پمپ به صورت ساده انجام میشود و به این علت اگر پمپ شما هوا گرفت، میتوانید خودتان برای رفع مشکل اقدام کنید. ولی در هر صورت دانستن نکات زیر میتواند شما را در انجام این کار یاری کند:
- معمولا پمپ آبهای خانگی به صورت اتوماتیک کار میکنند و به همین علت، هنگامی که خواستید عملیات هواگیری را انجام دهید و یا پمپها را باز و بسته نمایید، حتما باید ابتدا جریان برق آنها را قطع کنید.
- اگر در هنگام انجام هواگیری و یا هر زمان دیگری متوجه شدید در پمپ و لوله ها نشتی وجود دارد، قبل از انجام هر کاری بهتر است در مورد این مشکل با یک متخصص صحبت کنید.
- بعد از راه اندازی اولیه پمپ آب حتما باید آن را هواگیری کنید، اما پس از انجام این کار پمپ دیگر نباید دچار مشکل هوا گرفتن شود. اگر این مشکل به طور دائم تکرار شود، به این معنی است که پمپ آب شما به یک مشکلی فنی دچار شده است.
- جا نمایی نامناسب پمپ آب میتواند یکی از علتهای هوا گرفتن پمپ باشد.
- اگر نتوانستید علت هوا گرفتن پمپ آب خود را متوجه شوید، به آن دست نزنید.
- یکسره کار کردن پمپ میتواند یکی از دلایل هوا گرفتن آن باشد؛ اما باید بدانید دلایل دیگری نیز میتوانند باعث بروز این مشکل شوند.
- در صورتی میتوان گفت هوا گرفتگی دلیل اصلی یکسره کار کردن پمپ است که هوا گرفتن، دقیقا بعد از انجام تعمیرات لولهکشی یا پمپ خانه رخ دهد.
- بعضی از پمپها این قابلیت را دارند که عملیات پرایم و هواگیری را به صورت اتوماتیک انجام دهند. بنابراین اگر پمپ آب شما به صورت یکسره فعالیت میکند و قصد داشته باشید عملیات هواگیری پمپ آب را انجام دهید، در ابتدا بهتر است نوع و مدل پمپ را شناسایی کنید.
سخن پایانی
در این مقاله با هواگیری پمپ آب و دلایل آن، نشانه هوا گرفتن پمپ آب، حبس شدن هوا درون پمپ چه مشکلاتی در پی دارد؟، هواگیری پمپ آب خانگی چیست؟، هواگیری انواع پمپ آب خانگی، عملیات هواگیری پمپ آب خانگی چگونه انجام میشود؟ و نکاتی که باید هنگام هواگیری پمپ آب خانگی در نظر بگیرید، آشنا شدیم. امروزه با توجه به استفاده گسترده پمپهای آب در منازل، نیاز به هواگیری بسیار بیشتر شده است. بعضی وقتها افراد برای هواگیری پمپ، از یک متخصص استفاده میکنند و برخی دیگر نیز خودشان برای رفع مشکل هواگرفتن پمپ اقدام میکنند. عملیت هواگیری انواع مدل پمپهای آب مانند پمپ آب جتی، پمپ آب چاه، پمپ آب مخزن دار و مدلهای دیگر، چندان تفاوتی با یکدیگر ندارند.
اگر یک پمپ آب به طور دائم دچار هوا گرفتن شود، نشان از وجود نقص فنی است. به همین علت اگر پمپ آب شما به طور مکرر هوا میگیرد، باید به دنبال تعمیر و عیبیابی آن باشید.